Nghiên cứu trải nghiệm người dùng (UX) đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sản phẩm không chỉ đáp ứng được nhu cầu của người dùng mà còn mang lại trải nghiệm tuyệt vời cho họ. Để phát triển một sản phẩm thành công, việc lựa chọn phương pháp UX Research phù hợp là điều không thể thiếu. Trong bài viết này, hãy cùng MangoAds tìm hiểu các phương pháp UX Research phổ biến và những trường hợp áp dụng hiệu quả của chúng. 

1. Tầm quan trọng của UX Research

UX Research, hay còn gọi là Nghiên cứu Trải nghiệm Người dùng, là một quá trình có hệ thống nhằm thu thập và phân tích thông tin về người dùng để hiểu rõ hơn về hành vi, nhu cầu và mong đợi của họ khi tương tác với một sản phẩm hoặc dịch vụ. Mục tiêu chính của UX Research là đảm bảo rằng sản phẩm hoặc dịch vụ được thiết kế và phát triển dựa trên nhu cầu thực sự của người dùng, từ đó mang lại trải nghiệm tích cực, hiệu quả và thỏa mãn.

1.1 Lợi ích từ việc nghiên cứu người dùng

Nghiên cứu trải nghiệm người dùng nhằm mục đích tạo ra các sản phẩm không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho sự tương tác của người dùng mà còn để lại ấn tượng tích cực lâu dài. Điều này đạt được bằng cách hiểu và đáp ứng nhu cầu của người dùng, dẫn đến sự hài lòng và hạnh phúc cao hơn.

Những lợi ích chính của nghiên cứu UX bao gồm:

• Thiết kế sản phẩm lấy con người làm trung tâm: Phát triển các sản phẩm phù hợp với nhu cầu và mục tiêu cụ thể của người dùng.
• Hiểu sâu sắc về hành vi của người dùng: Hiểu rõ hơn về cách người dùng tương tác với sản phẩm của bạn.
• Tiết kiệm chi phí: Tránh các chi phí không cần thiết do lỗi thiết kế hoặc quyết định phát triển không chính xác.
• Tầm nhìn rõ ràng: Thiết lập một định hướng chiến lược cho toàn bộ quá trình phát triển, đảm bảo tập trung vào người dùng.
• Hợp tác: Thúc đẩy làm việc theo nhóm giữa các nhóm khác nhau bằng cách cung cấp thông tin chi tiết chung về nhu cầu của người dùng.
• Giải quyết vấn đề dựa trên dữ liệu: Thay thế các giả định bằng dữ liệu cụ thể để giải quyết các vấn đề liên quan đến người dùng.
• Tăng ROI: Cung cấp các thiết kế có thể sử dụng đáp ứng nhu cầu của người dùng, dẫn đến lợi tức đầu tư cao hơn.

1.2 Ảnh hưởng của UX Research đến thiết kế sản phẩm

UX Research có ảnh hưởng sâu sắc đến thiết kế sản phẩm, đảm bảo sản phẩm không chỉ đáp ứng các yêu cầu chức năng mà còn mang lại trải nghiệm người dùng tích cực và hiệu quả. Dưới đây là một số ảnh hưởng chính của UX Research đến thiết kế sản phẩm:

1. Tối ưu hóa giao diện người dùng (UI): UX Research giúp hiểu rõ hành vi, nhu cầu và mong đợi của người dùng, từ đó thiết kế giao diện trực quan, dễ sử dụng và phù hợp với mục tiêu của họ. Việc này giúp người dùng dễ dàng tương tác với sản phẩm, hoàn thành nhiệm vụ một cách nhanh chóng và hiệu quả, đồng thời giảm thiểu sự nhầm lẫn và thất vọng.
2. Cải thiện tính khả dụng: Thông qua UX Research, các nhà thiết kế có thể xác định và giải quyết các vấn đề về khả năng sử dụng của sản phẩm, đảm bảo rằng sản phẩm dễ dàng tiếp cận, sử dụng và điều hướng cho tất cả người dùng, bao gồm cả những người có khuyết tật hoặc hạn chế về kỹ thuật.
3. Tăng cường trải nghiệm người dùng: UX Research giúp tạo ra trải nghiệm người dùng tích cực và thú vị bằng cách tập trung vào nhu cầu và mong đợi của họ. Điều này bao gồm việc thiết kế các tương tác hấp dẫn, cung cấp phản hồi rõ ràng và hỗ trợ người dùng trong suốt quá trình sử dụng sản phẩm.
4. Đảm bảo sản phẩm phù hợp với mục tiêu kinh doanh: UX Research giúp đảm bảo rằng sản phẩm không chỉ đáp ứng nhu cầu của người dùng mà còn phù hợp với mục tiêu kinh doanh của tổ chức. Bằng cách hiểu rõ người dùng mục tiêu và nhu cầu của họ, các nhà thiết kế có thể tạo ra các sản phẩm thúc đẩy chuyển đổi, tăng doanh thu và xây dựng lòng trung thành với thương hiệu.
5. Giảm thiểu rủi ro và chi phí phát triển: UX Research giúp xác định và giải quyết các vấn đề tiềm ẩn trong giai đoạn đầu của quá trình thiết kế, giảm thiểu rủi ro và chi phí phát triển sản phẩm. Bằng cách thu thập phản hồi của người dùng sớm và thường xuyên, các nhà thiết kế có thể thực hiện các điều chỉnh cần thiết trước khi sản phẩm được phát hành, tránh được việc phải thực hiện các thay đổi tốn kém sau này.
6. Thúc đẩy đổi mới và sáng tạo: UX Research khuyến khích các nhà thiết kế khám phá các giải pháp mới và sáng tạo bằng cách thách thức các giả định và hiểu sâu hơn về nhu cầu của người dùng. Điều này có thể dẫn đến việc tạo ra các sản phẩm độc đáo và khác biệt, mang lại lợi thế cạnh tranh cho tổ chức.

Bằng cách đầu tư vào UX Research, các tổ chức có thể tạo ra các sản phẩm thành công, đáp ứng nhu cầu của người dùng và thúc đẩy tăng trưởng kinh doanh.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn quy trình nghiên cứu UX để tối ưu hóa trải nghiệm người dùng

2. Phân loại các phương pháp UX Research

Tùy thuộc vào mục tiêu của dự án, giai đoạn phát triển sản phẩm và nguồn lực sẵn có, bạn có thể lựa chọn các phương pháp nghiên cứu định lượng hoặc định tính để thu thập dữ liệu. Dưới đây là phân loại chi tiết về các phương pháp này.

Hình 1: Phân loại các phương pháp UX Research (Nguồn: uxpin.com)

2.1 Phương pháp định lượng

Phương pháp định lượng là một trong những phương pháp UX Research phổ biến nhất, tập trung vào việc thu thập và phân tích dữ liệu có thể đo lường được. Dữ liệu định lượng thường bao gồm các con số, tỷ lệ phần trăm, và các thông số kỹ thuật khác có thể được sử dụng để đánh giá hiệu quả của một thiết kế hoặc so sánh giữa các phương án khác nhau.

Ưu điểm lớn nhất của phương pháp định lượng là cung cấp một mức độ chính xác cao và có thể được sử dụng để đưa ra các quyết định dựa trên bằng chứng cụ thể. Ví dụ, bằng cách sử dụng các số liệu thống kê, bạn có thể xác định xem một thay đổi thiết kế có giúp cải thiện tỷ lệ chuyển đổi hay không, hoặc liệu một giao diện mới có giúp giảm tỷ lệ thoát trang hay không.

2.2 Phương pháp định tính

Phương pháp định tính tập trung vào thu thập dữ liệu mô tả, giúp bạn hiểu rõ hơn về lý do và động lực đằng sau hành vi của người dùng và khám phá ra những vấn đề mà phương pháp định lượng không thể phát hiện được. Dữ liệu định tính thường bao gồm các câu chuyện, trải nghiệm cá nhân, và các thông tin chi tiết khác có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách người dùng tương tác với sản phẩm.

Lợi ích lớn nhất của phương pháp định tính là giúp bạn hiểu rõ hơn về ngữ cảnh và tâm lý của người dùng. Thông qua việc thu thập các dữ liệu định tính, bạn có thể nắm bắt được những yếu tố ảnh hưởng đến quyết định của người dùng, từ đó điều chỉnh thiết kế để đáp ứng tốt hơn những yêu cầu đó.

3. Cách chọn phương pháp nghiên cứu UX phù hợp

Việc lựa chọn đúng phương pháp nghiên cứu UX là rất quan trọng để tạo ra một sản phẩm thành công và thực sự kết nối với người dùng. Tuy nhiên, không phải tất cả các phương pháp đều giống nhau, và một số sẽ phù hợp hơn với dự án cụ thể của bạn so với những phương pháp khác. Để đưa ra quyết định đúng đắn, bạn cần xem xét kỹ các yếu tố sau:

1. Loại sản phẩm: Tính chất sản phẩm (ứng dụng, website, phần mềm...) sẽ ảnh hưởng đến phương pháp nghiên cứu. Ví dụ, với ứng dụng di động, bạn có thể tập trung vào nghiên cứu về trải nghiệm người dùng trên thiết bị di động, trong khi với website, bạn cần xem xét trải nghiệm trên nhiều thiết bị và kích thước màn hình khác nhau.
2. Loại khách hàng: Nhu cầu và mong đợi của khách hàng là yếu tố quan trọng để điều chỉnh cách tiếp cận nghiên cứu. Nếu khách hàng là doanh nghiệp, bạn có thể cần tập trung vào các mục tiêu kinh doanh và hiệu quả sử dụng sản phẩm. Nếu khách hàng là người dùng cuối, bạn cần quan tâm đến trải nghiệm cá nhân và sự hài lòng của họ.
3. Giai đoạn dự án: Mỗi giai đoạn dự án đòi hỏi phương pháp nghiên cứu khác nhau. Giai đoạn đầu, bạn có thể sử dụng các phương pháp khám phá để hiểu nhu cầu người dùng và xác định vấn đề. Giai đoạn sau, bạn có thể sử dụng các phương pháp đánh giá để kiểm tra tính khả dụng và hiệu quả của giải pháp.
4. Môi trường: Bối cảnh sử dụng sản phẩm cũng ảnh hưởng đến lựa chọn phương pháp. Nếu sản phẩm được sử dụng trong môi trường công nghiệp, bạn cần xem xét các yếu tố như an toàn và hiệu suất. Nếu sản phẩm được sử dụng trong môi trường giải trí, bạn cần tập trung vào trải nghiệm thú vị và hấp dẫn.
5. Khung thời gian: Thời gian nghiên cứu có sẵn sẽ giới hạn các phương pháp bạn có thể sử dụng. Một số phương pháp đòi hỏi nhiều thời gian hơn để thu thập và phân tích dữ liệu, trong khi các phương pháp khác có thể thực hiện nhanh chóng hơn.
6. Tài nguyên: Ngân sách và nhân lực cũng ảnh hưởng đến lựa chọn phương pháp. Một số phương pháp đòi hỏi nhiều nguồn lực hơn, như thuê chuyên gia hoặc sử dụng công cụ nghiên cứu chuyên dụng.

Không có một phương pháp nghiên cứu UX nào là hoàn hảo cho mọi tình huống. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng về các yếu tố trên. Bằng cách xem xét các yếu tố này, bạn có thể đưa ra quyết định sáng suốt, giúp đảm bảo dự án thành công và mang lại trải nghiệm người dùng tốt nhất.

>>> Xem thêm: Các công cụ UX dùng để theo dõi hành vi của người dùng trực tuyến

4. Ứng dụng các phương pháp UX Research trong thực tế

Khi đã hiểu rõ về cách chọn phương pháp UX Research phù hợp, bước tiếp theo là áp dụng chúng vào thực tế. Dưới đây là một số phương pháp UX Research phổ biến và các trường hợp sử dụng hiệu quả của chúng.

Hình 2: Ứng dụng các phương pháp UX Research trong thực tế (Nguồn: MangoAds)

4.1 A/B Testing

A/B Testing cho phép bạn so sánh hai phiên bản khác nhau của sản phẩm để xác định phiên bản nào hoạt động tốt hơn. Phương pháp này thường được sử dụng để tối ưu hóa tỷ lệ chuyển đổi, tỷ lệ nhấp chuột, hoặc giảm tỷ lệ thoát trang. 

A/B Testing rất hữu ích trong giai đoạn cuối của quá trình phát triển sản phẩm, khi bạn đã có hai hoặc nhiều phiên bản của một yếu tố cụ thể và cần quyết định phiên bản nào sẽ được triển khai chính thức. Ví dụ, bạn có thể sử dụng A/B Testing để so sánh hai thiết kế giao diện khác nhau hoặc để kiểm tra xem một thay đổi nhỏ trong nội dung có tác động đến hành vi người dùng hay không.

Hình 3: Minh họa A/B Testing (Nguồn: seobility.net)

4.2 Participatory Design

Phương pháp Participatory Design cho phép người dùng, nhân viên công ty và các bên liên quan đóng góp ý tưởng vào quá trình thiết kế sản phẩm. Phương pháp này đặc biệt hữu ích khi bạn muốn thiết kế các sản phẩm mang lại trải nghiệm cá nhân hóa và tương tác tốt với người dùng. Lợi thế lớn nhất của Participatory Design là tạo ra những sản phẩm thực sự phản ánh nhu cầu và mong muốn của người dùng.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn nâng cao UX với Doherty Threshold

4.3 Focus Groups

Focus Groups là phương pháp thu thập thông tin từ nhóm người dùng mục tiêu thông qua các buổi thảo luận nhóm về sản phẩm. Focus Groups thường được sử dụng sau khi phát triển sản phẩm để thu thập ý kiến phản hồi hoặc trong giai đoạn đầu để định hình ý tưởng thiết kế.

Thông qua các buổi thảo luận nhóm, bạn có thể khám phá ra những yếu tố mà mình chưa từng nghĩ đến, từ đó điều chỉnh thiết kế để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dùng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng Focus Groups có thể gặp phải một số hạn chế như sự thiên vị hoặc áp lực nhóm. Để giảm thiểu những rủi ro này, bạn nên chọn một nhóm người dùng đa dạng và đảm bảo rằng môi trường thảo luận thoải mái, không có sự ép buộc.

Hình 4: Focus Groups (Nguồn: ideascale.com)

>>> Xem thêm: Các kỹ thuật nghiên cứu thông tin hiệu quả dành cho UX designer

4.4 Interviews

Phỏng vấn người dùng là một phương pháp phổ biến, trong đó nhà nghiên cứu sẽ trò chuyện trực tiếp với người tham gia để thu thập thông tin. Phương pháp này linh hoạt và có thể được điều chỉnh theo nhu cầu của dự án, giúp thu thập những dữ liệu quý giá để xây dựng bản đồ hành trình và chân dung người dùng.

Đặt các câu hỏi mở và lắng nghe ý kiến của người dùng, bạn có thể thu thập được những thông tin mà các phương pháp khác không thể cung cấp. Phỏng vấn người dùng thường được sử dụng trong các giai đoạn đầu của quá trình UX Research để thu thập thông tin cơ bản về nhu cầu và mong muốn của người dùng, hoặc trong giai đoạn cuối để xác nhận những giả định và kiểm tra tính hiệu quả của thiết kế.

Hình 5: Minh họa Interviews (Nguồn: dice.com)

4.5 Card Sorting

Card Sorting là một phương pháp cổ điển trong UX Research, giúp xác định cách người dùng sắp xếp và phân loại thông tin. Thông qua việc yêu cầu người tham gia sắp xếp các thẻ vào các danh mục có liên quan, bạn có thể tạo ra hoặc tinh chỉnh kiến trúc thông tin của sản phẩm, đảm bảo rằng nó phù hợp với cách người dùng suy nghĩ và tương tác.

Card Sorting đặc biệt hữu ích khi bạn đang xây dựng hoặc tái cấu trúc một trang web hoặc ứng dụng, bằng cách sử dụng các thẻ vật lý hoặc các công cụ kỹ thuật số, và kết quả thường được sử dụng để tạo ra các sơ đồ và mô hình kiến trúc thông tin.

Hình 6: Minh họa card Sorting (Nguồn: app.uxcel.com)

4.6 Eye Tracking

Eye Tracking là phương pháp giúp xác định vị trí mà người dùng đang nhìn vào khi tương tác với sản phẩm của bạn. Phương pháp này cung cấp dữ liệu quý giá về cách người dùng điều hướng và tương tác với trang web hoặc ứng dụng, giúp bạn phát hiện ra những vấn đề tiềm ẩn trong thiết kế giao diện người dùng và tối ưu hóa trải nghiệm.

Eyetracking được sử dụng trong các giai đoạn sau khi đã phát triển sản phẩm, khi bạn muốn hiểu rõ hơn về cách người dùng tương tác với giao diện. Dữ liệu từ eyetracking có thể giúp bạn xác định những điểm "nóng" trong giao diện, nơi người dùng tập trung chú ý nhiều nhất, và từ đó tối ưu hóa các yếu tố quan trọng như nút bấm, hình ảnh, và nội dung.

Tuy nhiên, eye tracking là một phương pháp phức tạp và yêu cầu các thiết bị đặc biệt để thu thập dữ liệu. Do đó, nó thường được sử dụng trong các UX Research chuyên sâu hoặc trong các dự án lớn có nguồn lực đủ mạnh.

4.7 Usability Tests

Usability Tests là phương pháp kiểm tra khả năng sử dụng của sản phẩm bằng cách yêu cầu người dùng thực hiện các nhiệm vụ cụ thể. Phương pháp này giúp bạn phát hiện những trở ngại mà người dùng gặp phải, từ đó cải thiện hiệu suất của sản phẩm và mang lại trải nghiệm tích cực cho người dùng khi họ cần hoàn thành các tác vụ quan trọng như mua sắm hoặc thanh toán.

Usability Tests thường được sử dụng trong các giai đoạn cuối của quá trình phát triển sản phẩm để đảm bảo rằng thiết kế đã đạt được mức độ khả dụng mong muốn. Phương pháp này cung cấp dữ liệu trực tiếp từ người dùng về cách họ tương tác với sản phẩm, giúp bạn phát hiện ra những vấn đề cần khắc phục trước khi sản phẩm được đưa ra thị trường.

Hình 7: Minh họa Usability Tests (Nguồn: productplan.com)

>>> Xem thêm: 11 phương pháp nghiên cứu UX hiệu quả và thời điểm sử dụng chúng

Kết luận

UX Research là yếu tố then chốt giúp đảm bảo rằng sản phẩm của bạn không chỉ đáp ứng nhu cầu của người dùng mà còn mang lại trải nghiệm tốt nhất cho họ. Bằng cách áp dụng các phương pháp UX Research mà MangoAds đã giới thiệu trong bài viết một cách hợp lý, bạn có thể tối ưu hóa quá trình thiết kế và phát triển sản phẩm, từ đó tăng cường sự hài lòng và trung thành của người dùng. Đừng ngần ngại thử nghiệm và kết hợp nhiều phương pháp khác nhau để đạt được cái nhìn toàn diện và tiếp cận các vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau. Điều này sẽ không chỉ giúp bạn phát triển các sản phẩm tốt hơn mà còn đảm bảo rằng doanh nghiệp của bạn sẽ có được lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường.

>>> Xem thêm: Phân tích Website - Cách cải thiện trải nghiệm người dùng trên website của bạn