Trải nghiệm người dùng (UX) đã trở thành yếu tố quyết định trong việc thu hút và giữ chân khách hàng trên các nền tảng số, từ website cho đến ứng dụng di động. Người dùng ngày càng đòi hỏi tốc độ phản hồi nhanh và trải nghiệm mượt mà, do đó các nhà thiết kế cần tìm cách cân bằng giữa hiệu suất và tính năng của hệ thống. Một trong những nguyên tắc quan trọng giúp đạt được mục tiêu này chính là "Doherty Threshold". Bài viết dưới đây MangoAds sẽ giúp bạn hiểu rõ về Doherty Threshold, lý do tại sao nó lại quan trọng trong thiết kế UX và cách triển khai nguyên tắc này một cách hiệu quả.

1. Doherty Threshold là gì?

Ngưỡng Doherty (Doherty Threshold) là nguyên tắc thuộc lĩnh vực tương tác giữa con người và máy tính (HCI - Human-Computer Interaction), được phát triển bởi nhà nghiên cứu Walter J. Doherty và R. Thadhani vào năm 1982. Nguyên tắc ứng dụng trong trong thiết kế trải nghiệm người dùng (UX) theo phát biểu sau:

Năng suất và sự hài lòng của người dùng sẽ tăng lên đáng kể khi hệ thống phản hồi lại các tương tác của họ trong vòng chưa đến 400 mili giây.

Nói cách khác, nếu hệ thống phản hồi đủ nhanh (dưới 400ms), người dùng sẽ cảm thấy họ đang "làm việc cùng" với hệ thống, tạo ra một dòng chảy liền mạch và tập trung. Ngược lại, nếu hệ thống phản hồi chậm, người dùng sẽ cảm thấy bị gián đoạn, mất tập trung và năng suất làm việc giảm.

Hình 1: Ngưỡng Doherty là gì trong thiết kế UX? (Nguồn: spiderum.com)

2. Ứng dụng của ngưỡng Doherty trong UX

Ngưỡng Doherty, với khái niệm về mức độ tương tác tối ưu giữa người dùng và công nghệ, có ảnh hưởng đáng kể đến cách chúng ta thiết kế và phát triển sản phẩm kỹ thuật số. Bằng cách áp dụng nguyên tắc này, ta có thể tối ưu hóa trải nghiệm người dùng, mang đến sự hài lòng và tăng cường lòng trung thành của khách hàng.

Tối ưu hóa tốc độ phản hồi:

Một trong những ứng dụng quan trọng nhất của Ngưỡng Doherty là tối ưu hóa tốc độ phản hồi của hệ thống. Điều này bao gồm việc giảm thiểu thời gian tải trang, đảm bảo các tương tác của người dùng nhận được phản hồi tức thì, và xử lý nhanh chóng các thao tác. Bằng cách này, người dùng sẽ cảm thấy họ đang "làm việc cùng" với hệ thống, tạo ra một trải nghiệm mượt mà và không bị gián đoạn.

>>> Xem thêm: Các thủ thuật làm cho website nhanh hơn

Quản lý kỳ vọng của người dùng:

Ngoài tốc độ phản hồi, việc quản lý kỳ vọng của người dùng cũng rất quan trọng. Khi một tác vụ mất nhiều thời gian, hãy cung cấp thông tin về tiến trình hoặc thông báo rõ ràng về thời gian dự kiến để người dùng không cảm thấy bị bỏ rơi hay hoang mang.

Thiết kế giao diện đơn giản và trực quan:

Một giao diện đơn giản, trực quan và dễ sử dụng sẽ giúp người dùng tương tác với sản phẩm một cách hiệu quả và thoải mái. Tránh quá tải thông tin, sử dụng các yếu tố trực quan và tổ chức thông tin hợp lý là những cách để áp dụng Ngưỡng Doherty vào thiết kế giao diện.

Kiểm tra và tối ưu hóa hiệu suất:

Cuối cùng, việc kiểm tra và tối ưu hóa hiệu suất sản phẩm một cách thường xuyên là rất cần thiết. Sử dụng các công cụ phân tích và thực hiện các bài kiểm tra người dùng sẽ giúp bạn đánh giá trải nghiệm thực tế và xác định các điểm cần cải thiện để đảm bảo sản phẩm luôn đáp ứng được kỳ vọng của người dùng.

3. Tại sao ngưỡng Doherty lại quan trọng trong thiết kế UX?

3.1 Phản ứng hệ thống tối ưu và tác động đến trải nghiệm người dùng

Phản ứng hệ thống nhanh chóng là yếu tố quan trọng nhất mà ngưỡng Doherty nhấn mạnh. Khi thời gian phản hồi được giữ dưới 400 ms, người dùng không có cảm giác chờ đợi. Họ cảm nhận rằng hệ thống đang phản hồi ngay lập tức và liên tục, quá trình này giúp duy trì sự tập trung và thúc đẩy các hành động tiếp theo mà không gây ra bất kỳ sự gián đoạn nào trong quá trình trải nghiệm.

Đặc biệt trong các ứng dụng như mua sắm trực tuyến, nơi người dùng thường quyết định rất nhanh. Một hệ thống với thời gian phản hồi nhanh không chỉ giúp tăng tỷ lệ chuyển đổi mà còn giảm thiểu tình trạng bỏ giỏ hàng, giúp doanh nghiệp giữ được nhiều khách hàng hơn.

>>> Xem thêm: Làm thế nào để đo lường trải nghiệm người dùng (UX)?

Hình 2: Trong thiết kế UX, tối ưu trải nghiệm người dùng là yếu tố quan trọng (Nguồn: tienziven.com)

3.2 Lợi nhuận giảm dần trong cải thiện tính năng

Ngưỡng Doherty cũng nhấn mạnh khái niệm "lợi nhuận giảm dần" trong việc cải thiện tính năng. Khi hệ thống đã đạt đến mức phản hồi nhanh chóng, việc thêm các tính năng mới hoặc cố gắng cải thiện hiệu suất hơn nữa có thể không mang lại nhiều giá trị gia tăng cho trải nghiệm người dùng. Thậm chí, việc bổ sung quá nhiều tính năng còn có thể khiến hệ thống trở nên phức tạp, gây khó khăn cho người dùng và làm giảm trải nghiệm tổng thể.

Điều này nhắc nhở các nhà thiết kế rằng không phải lúc nào "nhiều hơn" cũng đồng nghĩa với "tốt hơn". Thay vì tập trung vào việc thêm thắt tính năng, hãy ưu tiên tối ưu hóa các tính năng hiện có, đảm bảo chúng hoạt động một cách mượt mà, đơn giản và dễ sử dụng. Bằng cách này, chúng ta có thể mang lại trải nghiệm người dùng tốt nhất, đáp ứng đúng nhu cầu và mong đợi của họ.

4. Cách triển khai ngưỡng Doherty vào thiết kế thực tiễn

4.1 Phản hồi kịp thời

Phản hồi kịp thời là một trong những yếu tố quan trọng nhất để áp dụng ngưỡng Doherty vào thiết kế UX. Khi người dùng thực hiện một hành động, hệ thống cần phản hồi ngay lập tức để họ biết rằng hành động của họ đã được ghi nhận và đang được xử lý. Điều này không chỉ tạo cảm giác hệ thống hoạt động hiệu quả mà còn ngăn ngừa lỗi và hướng dẫn người dùng thực hiện các bước tiếp theo một cách chính xác.

Ví dụ, khi người dùng nhấn nút "Gửi" trong một biểu mẫu, hệ thống nên hiển thị ngay một thông báo xác nhận hoặc animation loading để cho biết dữ liệu đang được xử lý. Nếu có lỗi xảy ra, hãy cung cấp thông báo lỗi rõ ràng và cụ thể, hướng dẫn người dùng cách khắc phục thay vì để họ chờ đợi trong vô vọng.

Hình 3: Phản hồi người dùng nhanh chóng (Nguồn: giaiphaptruyenthong.vn)

4.2 Cân bằng sự phức tạp

Ngưỡng Doherty cũng nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc cân bằng giữa sự phức tạp của tính năng và sự đơn giản trong thiết kế. Một hệ thống quá phức tạp sẽ khiến người dùng cảm thấy bị choáng ngợp và khó sử dụng, trong khi một hệ thống quá đơn giản có thể không đáp ứng đủ nhu cầu của họ.

Để giải quyết vấn đề này, các nhà thiết kế cần sắp xếp các tính năng một cách hợp lý, sử dụng hệ thống phân cấp trực quan rõ ràng để dẫn dắt người dùng. Mục tiêu là đảm bảo trải nghiệm người dùng vẫn mượt mà và hiệu quả ngay cả khi hệ thống có nhiều tính năng.

5. Nguyên tắc tâm lý học đằng sau ngưỡng Doherty 

Hình 4: Tâm lý học đằng sau ngưỡng Doherty (Nguồn: MangoAds)

5.1 Tải trọng nhận thức (Cognitive load)

Tải trọng nhận thức là một khái niệm quan trọng trong thiết kế UX đề cập đến lượng công việc tinh thần mà người dùng cần bỏ ra để thực hiện một nhiệm vụ. Hiểu đơn giản, tải trọng nhận thức là áp lực mà não bộ phải đối mặt khi xử lý các thông tin phức tạp. 

Khi tải nhận thức quá cao, người dùng sẽ nhanh chóng cảm thấy mệt mỏi và từ bỏ nhiệm vụ. Để giảm tải nhận thức, các nhà thiết kế UX cần tối ưu hóa giao diện sao cho người dùng có thể hoàn thành nhiệm vụ một cách dễ dàng và trực quan nhất.

Ví dụ, việc sử dụng các biểu tượng đơn giản và rõ ràng, giảm thiểu các yếu tố gây xao nhãng như quảng cáo pop-up, và cung cấp hướng dẫn rõ ràng có thể giúp người dùng hoàn thành nhiệm vụ mà không cần phải suy nghĩ quá nhiều.

Hình 5: Tải trọng nhận tức - Cognitive Load (Nguồn: digilab.edu.vn)

5.2 Khả năng chú ý (Attention span)

Khả năng chú ý của người dùng ngày càng giảm trong thời đại số, đòi hỏi các nhà thiết kế UX phải tạo ra những trải nghiệm thú vị và dễ tiếp cận. Việc cung cấp thông tin ngắn gọn, trực tiếp và thu hút người dùng ngay từ những giây đầu tiên có thể giúp duy trì sự chú ý của họ lâu hơn.

Ví dụ, các nền tảng như Instagram hay TikTok sử dụng các video ngắn, liên tục cập nhật nội dung mới để giữ người dùng ở lại nền tảng. Tương tự, trong thiết kế UX, việc trình bày nội dung một cách thu hút và dễ tiêu thụ cũng rất quan trọng.

5.3 Mong đợi của người dùng (User expectations)

Người dùng luôn có một số kỳ vọng nhất định về hiệu suất và tính năng của hệ thống. Đáp ứng hoặc vượt quá những kỳ vọng này sẽ giúp cải thiện sự hài lòng và giữ chân người dùng lâu hơn. Các nhà thiết kế UX cần đảm bảo rằng hệ thống của họ hoạt động đúng như mong đợi của người dùng, đồng thời cung cấp thêm các yếu tố gây bất ngờ tích cực, nhưng không làm người dùng choáng ngợp.

Ví dụ, khi người dùng tải xuống một ứng dụng di động, họ kỳ vọng ứng dụng sẽ hoạt động mượt mà, nhanh chóng và cung cấp đầy đủ các tính năng cần thiết. Nếu ứng dụng không đáp ứng được kỳ vọng này, người dùng có thể gỡ bỏ nó ngay lập tức.

>>> Xem thêm: Chiến lược tạo dựng và thay đổi thói quen khách hàng

5.4 Trạng thái dòng chảy (Flow state)

Trạng thái dòng chảy là tình trạng khi người dùng hoàn toàn đắm chìm vào một nhiệm vụ và quên đi thời gian. Để tạo ra trạng thái dòng chảy, hệ thống cần cung cấp các nhiệm vụ ngày càng thách thức hơn và phản hồi ngay lập tức với các hành động của người dùng.

Các trò chơi điện tử thường áp dụng nguyên tắc này bằng cách tăng độ khó qua từng cấp độ và cung cấp phần thưởng ngay lập tức cho người chơi sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Trong thiết kế UX, việc tạo ra những "thử thách nhỏ" và cung cấp phản hồi ngay lập tức có thể giúp giữ người dùng ở lại hệ thống lâu hơn.

Hình 6: Trạng thái dòng chảy - Flow State trong thiết kế UX (Nguồn: digilab.edu.vn)

>>> Xem thêm: Các quy tắc trong phương pháp thiết kế liên tục

5.5 Nhận thức về kiểm soát (Perception of control)

Người dùng thích cảm giác rằng họ có quyền kiểm soát hệ thống hoặc giao diện mà họ đang sử dụng. Việc cung cấp cho họ các tùy chọn cá nhân hóa và khả năng điều chỉnh giao diện theo sở thích cá nhân sẽ giúp tăng cường mức độ tương tác và sự hài lòng.

Ví dụ, các ứng dụng năng suất như Notion hay Trello cho phép người dùng tùy chỉnh bố cục và cách hiển thị thông tin theo cách họ thấy phù hợp nhất, từ đó giúp họ làm việc hiệu quả hơn và tận hưởng quá trình sử dụng ứng dụng hơn.

Tóm lại: Hiểu và áp dụng các nguyên tắc tâm lý học này, đặc biệt là trong việc tuân thủ ngưỡng Doherty, sẽ giúp các nhà thiết kế UX tạo ra những sản phẩm không chỉ đẹp mắt mà còn dễ sử dụng, hiệu quả và mang lại trải nghiệm tích cực cho người dùng.

6. Các kỹ thuật ứng dụng Ngưỡng Doherty trong Thiết kế UX

6.1 Sử dụng hoạt hình (animation) để thu hút người dùng

Animation là một trong những cách hiệu quả nhất để giữ cho người dùng tập trung và tương tác với hệ thống. Tuy nhiên, việc sử dụng animation cần phải hợp lý, không quá mức để tránh gây ra sự mất tập trung hoặc cảm giác rối rắm. Thông thường, Animation có thể được sử dụng trong các trường hợp như khi tải trang hoặc khi người dùng đang đợi một quá trình nào đó hoàn thành.

Ví dụ, các hình ảnh động tinh tế trên các trang web thương mại điện tử như Twinbru không chỉ giúp làm giảm cảm giác chờ đợi mà còn mang lại nét nghệ thuật và tạo sự hứng thú cho người dùng.

Hình 7: Minh họa về Animation khi thiết kế UX (Nguồn: hotcourses.vn)

>> Xem thêm: Ứng dụng UI Animation trong cải thiện trải nghiệm người dùng

6.2 Tiến hành thử nghiệm hiệu suất

Thử nghiệm hiệu suất là một phần không thể thiếu trong quá trình tối ưu hóa UX. Các nhà thiết kế cần phân tích và kiểm tra hệ thống trong nhiều điều kiện khác nhau để xác định các điểm yếu và tìm cách cải thiện chúng. Bao gồm việc tối ưu hóa kích thước hình ảnh, mã nguồn, và khả năng đáp ứng khi lưu lượng truy cập tăng đột biến.

Ví dụ, khi doanh nghiệp có chiến dịch giảm giá lớn, website cần được chuẩn bị để xử lý lượng truy cập tăng cao mà không bị sập hoặc giảm hiệu suất.

6.3 Tối ưu hóa luồng người dùng

Luồng người dùng (user flow) là hành trình mà người dùng trải qua khi tương tác với sản phẩm. Tối ưu hóa luồng người dùng giúp đảm bảo rằng họ có thể hoàn thành mục tiêu một cách dễ dàng và hiệu quả. Sử dụng các công cụ như sắp xếp thẻ (card sorting) hay kiểm tra cây (tree testing) có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về hành vi của người dùng và thiết kế luồng người dùng tối ưu.

Hình 8: Minh họa về User Flow - Luồng người dùng (Nguồn: justinmind.com)

6.4 Tối ưu hóa tài sản trang web

Hình ảnh, tập lệnh và tệp CSS là những tài sản quan trọng của trang web, nhưng chúng cũng có thể làm chậm thời gian tải trang nếu không được tối ưu hóa. Việc giảm kích thước và cải thiện chất lượng của các tài sản này sẽ giúp trang web tải nhanh hơn, mang lại trải nghiệm tốt hơn cho người dùng.

Kết luận

Ngưỡng Doherty là một nguyên tắc quan trọng trong thiết kế UX, giúp các nhà thiết kế duy trì sự cân bằng giữa hiệu suất và tính năng để tạo ra trải nghiệm người dùng mượt mà và hấp dẫn. Bằng cách hiểu và áp dụng các nguyên tắc này, chúng ta có thể tạo ra những sản phẩm kỹ thuật số không chỉ đẹp mắt mà còn thực sự hữu ích và thân thiện với người dùng.

Hãy nhớ rằng, mục tiêu cuối cùng của thiết kế UX là mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng. Và việc áp dụng Ngưỡng Doherty chính là một bước quan trọng để đạt được mục tiêu đó.

Nếu bạn đang tìm kiếm cách để cải thiện trải nghiệm người dùng trên sản phẩm của mình, hãy thử áp dụng những kỹ thuật mà Mangoads đã giới thiệu trong bài viết này. Chắc chắn bạn sẽ thấy được những thay đổi tích cực và sự hài lòng từ phía người dùng.