Số liệu thống kê là một chủ đề gây tranh cãi trong thiết kế. Designer cảm thấy rằng số liệu thống kê làm giảm giá trị của sự sáng tạo và tạo nên một viễn cảnh nghệ thuật bị phụ thuộc vào con số. Họ không muốn tư tưởng và trực giác bị “sai khiến” từ một thống kê về việc nên lấy màu sắc nào cho một đường link. Tuy nhiên, một designer chuyên nghiệp sẽ luôn biết dùng những số liệu hỗ trợ tối đa cho công việc sáng tạo của mình. Cùng MangoAds khám phá cách sử dụng số liệu thống kế một cách hiệu quả cho quá trình thiết kế!
Trước khi đi vào tìm hiểu cách một designer chuyên nghiệp xoay sở với những con số thống kê, hãy xem họ làm thế nào để có được số liệu đó.
Công cụ thu thập dữ liệu
Phân tích dữ liệu người dùng – User Analytics
Phân tích dữ liệu người dùng là phương pháp có trong các công cụ như Google Analytics, KISSmetrics hoặc Mixpanel. Phương pháp này cho bạn biết các thống kê như những trang nào được người dùng truy cập nhiều nhất, nút lệnh mà họ có xu hướng nhấn vào và có bao nhiêu công việc họ làm trong khi sử dụng dịch vụ. User Analytics còn hiển thị nơi người dùng bỏ ngang trong các luồng khi sử dụng web, ví dụ như đăng ký hoặc mua hàng.
Thử nghiệm A/B hoặc thử nghiệm đa biến
Phương pháp thử nghiệm A/B và đa biến hỗ trợ nghiên cứu ảnh hưởng của các phiên bản lên số liệu thống kê chính, như doanh thu và độ duy trì. Khi chạy thử nghiệm A/B trên một phiên bản web, bạn sẽ so sánh được hành vi người dùng trên thiết kế mới và cũ, qua đó trả lời được câu hỏi quan trọng “Thiết kế nào khiến người dùng thực hiện cái tôi cần và ít thực hiện cái tôi không cần?”
Việc kết hợp giữa phương pháp phân tích và thử nghiệm A/B, các designer giúp cải thiện hoạt động của dự án tái thiết kế đồng thời nâng cao cao kỹ năng của bản thân.
Cách khai thác số liệu thống kê hiệu quả
Số liệu thống kê cho biết nơi cần thiết kế nhất
Ví dụ bạn đang xây dựng một trang thương mại điện tử, bạn phân vân nên ưu tiên tối ưu hóa đăng ký hay cải thiện quy trình check-out, thiết kế lại trang sản phẩm hoặc đơn giản hoá sự điều hướng trước. Tất cả đều có vẻ quan trọng.
Sử dụng số liệu thống kê là cách hiệu quả để đưa ra quyết định trong trường hợp này. Phương pháp phân tích sẽ cho bạn biết chính xác số lần đơn mua hàng trực tuyến của bạn bị bỏ ngang, số người truy cập website mà không đăng ký thành viên, và số người đột ngột rời khỏi trang mua hàng. Nhờ đó, các designer sẽ biết vấn đề lớn nhất nằm ở đâu, để đưa ra các thiết kế phù hợp nhằm sửa chữa chúng.
Tuy nhiên, số liệu thống kê không cho biết chính xác cách giải quyết vấn đề. Trong vai trò designer, bạn phải tìm hiểu nguyên nhân đằng sau những vấn đề của người dùng trong quá trình trải nghiệm sản phẩm, qua đó đưa ra cách giải quyết tốt nhất.
Nên dùng thế nào?
Hãy dùng phương pháp phân tích sản phẩm để xác định nơi tồn tại vấn đề trước khi quyết định thứ tự ưu tiên thiết kế.
Số liệu thống kê giúp theo dõi hành vi của người dùng
Trong quá trình thiết kế, nhiều designer thường gặp gút mắc trong vấn đề về con số. Chẳng hạn: số sản phẩm trung bình trong giỏ hàng khi người dùng bỏ ngang hay lượng bạn bè trung bình của 1 người trên mạng xã hội… Những con số này có ảnh hưởng lớn trong quá trình thiết kế sản phẩm. Bởi sự tương tác dẫn đến hành vi của người dùng chỉ có vài bạn bè với một người dùng có cả trăm bạn bè là hoàn toàn khác nhau.
Nhờ số liệu thống kê, các designer không cần phải dự đoán con số mà vẫn có cái nhìn rõ ràng về những vấn đề có tác động lớn đến quá trình thiết kế.
Nên dùng thế nào?
Khi thắc mắc vấn đề người dùng bỏ ngang một luồng ở đâu, hoặc có bao nhiêu người xem một video hướng dẫn… hãy nhớ rằng số liệu thống kê có thể trả lời các câu hỏi một cách dễ dàng.
Hoặc khi bạn cần quyết định nên dùng loại tiện ích nào để truy cập một số dữ liệu, nên nhớ rằng giải pháp đúng đắn luôn được tìm ra nhờ những con số dữ trong kết quả thống kê.
Số liệu thống kê chỉ ra thay đổi nào hiệu quả nhất
Công việc thiết kế luôn nhằm cải thiện trải nghiệm người dùng theo cách đo lường được. Những thay đổi trong thiết kế như code, tiếp thị quảng cáo, dịch vụ khách hàng – đều nhằm mục đích kiếm thêm lợi nhuận cho công ty. Với thống kê, bạn sẽ biết chính xác các thay đổi này có ảnh hưởng ra sao đến những số liệu bạn quan tâm.
Ví dụ: Bạn muốn cài đặt lại điều hướng trên trang web vì tính năng hiện tại gây bối rối cho người dùng, dẫn đến tỷ lệ thoát trang cao. Bạn thiết lập lại điều hướng và chạy thử nghiệm A/B: một nửa số người dùng tiếp tục sử dụng phiên bản web cũ, một nửa còn lại được sử dụng điều hướng mới. Sau một thời gian thống kê dữ liệu với một lượng khách trải nghiệm nhất định, bạn thấy tác động của điều hướng mới: liệu nó có giúp tăng doanh thu, tăng thời gian người dùng xem trang web, hoặc tăng số lượng người dùng muốn giới thiệu trang web cho bạn bè họ.
Dĩ nhiên không phải thay đổi nào cũng có tác động trực tiếp đến doanh thu, nhưng bạn có thể đo lường được mức độ ảnh hưởng của bất kỳ thay đổi lớn nào lên những số liệu quan trọng.
Nên dùng thế nào?
Hãy tập thói quen sử dụng thử nghiệm A/B cho các thay đổi của bạn.
Một vài thay đổi bạn tạo ra có thể đưa về những số liệu không tốt, nhưng đôi khi bạn cũng biết đó là một phần của chiến lược. Tại một thời điểm nào đó, bạn sẽ cần một bước tiến dài với niềm tin rằng “nếu chúng ta thực hiện những thay đổi này, những số liệu quan trọng như thống kê và duy trì sẽ được cải thiện.”
Sử dụng phương pháp thử nghiệm cho tất cả các thay đổi để so sánh cái mới và cái hiện có, designer sẽ đánh giá được hiệu quả của việc cải tiến sản phẩm.
Số liệu thống kê giúp giảm thiểu rủi ro
Những thay đổi lớn thường tiềm ẩn rủi ro, dẫn đến tăng hoặc sụt giảm doanh thu đáng kể.
Chính vì vậy, với việc chạy thử nghiệm A/B cho tất cả các thay đổi, bạn có thể lường trước được rủi ro. Bạn có thể nhận ra thay đổi nào là hiệu quả và thay đổi nào có vấn đề, từ đó tìm cách sửa chữa thích hợp.
Một chỉnh sửa nhỏ về thiết kế hay kiểu chữ đều có thể ảnh hưởng lớn đến hành vi của người dùng. Dựa vào các số liệu thống kê, bạn hạn chế tối đa rủi ro khi thực hiện việc nâng cấp, thay đổi.
Nên dùng thế nào?
Với những ý tưởng và thay đổi quan trọng bạn có thể để cho khoảng 10% người dùng trải nghiệm. Từ đó, lấy được số liệu chứng minh nó có hữu ích cho trang web hay không.
Không nên lạm dụng số liệu thống kê
Số liệu thống kê giúp ích rất nhiều trong quá trình thiết kế nhưng không thể lạm dụng trong mọi trường hợp.
Ví dụ: Goole đã từng chạy thử nghiệm A/B để chọn lựa màu sắc. Sự việc này đã dẫn tới cuộc tranh cãi trong giới thiết kế xoay quanh việc sử dụng dữ liệu thống kê. Thay vì chạy thử nghiệm quá đơn giản, các designer nên cân nhắc lấy dữ liệu thống kê cho những thay đổi quan trọng trong quá trình thiết kế.
Ngoài ra, số liệu thống kê trở nên vô nghĩa khi bản thân thiết kế đã làm tốt. Ví dụ, thống kê không cho bạn biết làm thế nào để cải thiện một thiết kế vì bản chất của thống kê chỉ là so sánh cái mới và cái cũ. Nó cho bạn biết chính xác người dùng đang làm gì, nhưng đồng thời không thể nêu rõ lý do hoặc làm thế nào để thay đổi hành vi người dùng.
Kết luận
Số liệu thống kê là một công cụ quyền lực giúp designer đánh giá được hiệu quả của những thay đổi trong quá trình thiết kế, đồng thời chỉ ra cho bạn những nơi cần được chỉnh sửa, nhằm hoàn thiện sản phẩm và nâng cao trải nghiệm của người dùng. Tuy nhiên, đừng lạm dụng số liệu thống kê cho mọi trường hợp, hoặc dùng nó để thay thế việc thiết kế. Các nhà thiết kế mới là người quyết định phải làm gì. Thống kê chỉ cung cấp thông tin khi cần mà thôi.
