Typography tốt phụ thuộc vào các nguyên liệu bạn lựa chọn, sự hòa quyện giữa chúng và cách bạn kết hợp để cho ra sản phẩm cuối cùng. Một trong những yếu tố ảnh hưởng đến typography chính là chất lượng typeface. Lựa chọn typeface phụ thuộc vào ngữ cảnh của thiết kế, các yêu cầu kỹ thuật, kiến thức typography và năng lực của designer. Cùng MangoAds tìm ra phương pháp lựa chọn typeface chất lượng trong bài viết dưới đây!
Chọn typeface dựa trên ngữ cảnh
Chọn typeface là một hành trình lý giải kiểu phông chữ nào phù hợp và mang lại hiệu quả sử dụng tối ưu nhất. Dựa trên ngữ cảnh sử dụng, typeface được chia làm 2 dạng: type đọc lướt và type chậm.
Typeface đọc lướt
Type đọc lướt thường dùng cho content ngắn gọn, chỉ tốn vài phút để đọc. Kiểu thông tin đó thường có giao diện nhỏ (như một nút hoặc link login), brief bên cạnh bài báo, và display type cho headline hoặc một mục quảng cáo lớn. Typeface sử dụng nên phù hợp với mục đích.
Ví dụ: Typeface cho biển hiệu ở sân bay. Mục đích của các biển hiệu là cần nhanh chóng truyền tải thông tin cần thiết. Khách đến sân bay không có thời gian để giải mã các hàm ý nghệ thuật đằng sau một biển hiệu. Vì vậy, các type phải mang sự đơn giản đến tối giản để phục vụ các nhu cầu tức thì.
Khi định dạng text cho giao diện hoặc điều hướng, MangoAds khuyên bạn nên chọn các typeface thể hiện tốt ở các kích thước nhỏ và không bị mờ khi thêm style.
Hình 1.Typefce cho Highlands coffee
Ví dụ: Typeface cho mục đích điều hướng. 2 typeface sans serif Futura và Zapfino đều được cho headline, nhưng đều sẽ thiếu sắc nét khi được dùng như text điều hướng. Mặt khác, hai typeface này đều chiếm nhiều không gian. Sự đơn giản của các dáng chữ Futura khiến vài chữ cái khó lòng phân biệt được (chữ a và o thường trông rất giống nhau), chưa kể đến khoảng cách hẹp và x-height thấp. Trong khi đó, Zapfino thì hơi “uốn lượn” quá mức để có thể dễ đọc được.
Với nội dung các kích thước lớn trong các ấn phẩm hoặc trên màn hình có độ phân giải cao hơn, các typeface weight mỏng manh vẫn đọc được dễ dàng. Bạn có thể dùng các typeface decorative, miễn là văn bản không quá dài. Còn ở các headline cần nhiều sự trang trí, bạn nên chú ý giữ số ký tự xuống càng ít càng tốt. Với những điểm nhấn này, type đóng vai trò như một hình ảnh, không bị khó chịu cho độc giả.
Chọn typeface phù hợp cho mục đích đọc lướt cũng như việc nêm nếm gia vị, thêm hay bớt một ít cũng tạo nên sự khác biệt lớn.
Type chậm
Đây là loại type dùng cho các văn bản mà người dùng phải dành nhiều thời gian hơn như bài báo hoặc sách. Lựa chọn về typeface sẽ mang tính chất quyết định, xem bạn có thể giữ chân người dùng hay không. Nếu một typeface có độ tương phản quá cao, gây gián đoạn quá trình đọc, người dùng sẽ nhanh chóng rời đi.
Typeface cho các văn bản dài nên tạo sự cân bằng cho toàn trang. Kết cấu của dòng chảy text là tập hợp của màu sắc typeface (sự kết hợp của phần trắng và đen xung quanh và bên trong chữ cái), màu của văn bản và độ tương phản của nó với background, cũng như kích thước cài đặt. Người đọc nên tập trung cho hoạt động đọc chứ không phải khựng lại để giải nghĩa từng con chữ.
Hình 2.Typeface trên sách báo
Ranh giới typography cho văn bản dài đẹp hay xấu tùy thuộc vào quyết định của designer. Lựa chọn typeface giống như chọn ly khi uống rượu vang. Uống rượu vang bằng cốc thuỷ tinh trong suốt, bạn tận hưởng nó bằng cả thị giác cùng các giác quan khác. Còn uống rượu vang trong chiếc cốc làm từ “vàng nguyên chất, được rèn từ các khuôn tinh xảo nhất”, bạn sẽ phải đánh đổi công năng cho vẻ bề ngoài.
Vì thế, MangoAds khuyên các designer nên trình bày thông điệp của mình thật rõ ràng, cho phép content tự cất tiếng nói cho bản thân, và các thiết kế typography nên là những “ly rượu trong suốt” để độc giả tự khám phá vẻ đẹp của thông điệp được ẩn chứa trong đó. Type bạn sử dụng nên mượt mà, loại bỏ nhiều bất hoà nhất có thể giữa người đọc và văn bản.
Lưu ý khi chọn typeface cho văn bản dài
Khi tìm kiếm kiểu chữ cho văn bản dài, hãy nhớ rằng bạn đang yêu cầu người dùng trải nghiệm một loại typeface trong suốt quá trình đọc. Mọi điểm khác thường trong văn bản sẽ trở thành yếu tố gây xao nhãng. Cái đuôi ngộ nghĩnh cuối phần bowl của chữ g có thể trông đáng yêu khi độc giả thấy nó một hoặc hai lần, nhưng nếu cứ lặp lại qua các trang, nó có thể trở nên nổi bật, khiến họ quên mục đích thực sự là ĐỌC.
Vì thế, khi lựa chọn một typeface dùng cho việc đọc lâu dài, các designer nên chú trọng 3 yếu tố: x-height, độ tương phản, và dáng chữ.
X-height hiệu quả
Thế nào là x-height hiệu quả? Theo MangoAds, các kiểu chữ thường nên đủ cao để không tạo cảm giác quá thấp so với các chữ in, từ đó tạo sự hài hòa trên tổng thể trang.
Độ tương phản thấp hoặc trung bình
Tương phản thấp sẽ không quá ảnh hưởng, nhưng trong văn bản dài, một typeface có độ tương phản cao có thể gây mất cân bằng. Việc đọc trở nên dễ dàng nhất khi designer cung cấp đoạn văn bản mượt mà, ít tương phản.
Dáng chữ rõ ràng và dễ phân biệt
Mỗi giây phút tôi bỏ ra để giải mã văn bản là một khoảng thời gian bị phí phạm. Bạn sẽ không muốn người đọc mất thời gian để phân biệt liệu chữ I viết in có phải là chữ l viết thường hoặc số 1 hay không. Với các đoạn văn dài, người đọc sẽ có nhiều ngữ cảnh để phân biệt từ ngữ. Nhưng khi họ có ít gợi ý hơn khi các chữ này rơi vào headline, một từ duy nhất (có được từ định hướng giao diện) hay các chữ số được thêm vào như mã code, biển số xe, hoặc số seri.
Hình 3. Sử dụng headline để làm rõ nội dung
Kết luận
Lựa chọn typeface phù hợp sẽ góp phần tạo nên những thiết kế tuyệt vời, hỗ trợ tối đa cho trải nghiệm đọc của người dùng. Một typeface sai lầm sẽ làm việc truyền tải nội dung đến độc giả không trọn vẹn. Việc thử nghiệm và thực hành đều quan trọng giúp các designer thuần thục kĩ năng lựa chọn typeface. Khi quyết định sử dụng typeface hãy luôn cân nhắc đến mục đích thiết kế của dự án.
